Een volgende camino, proloog

4 1/2 jaar geleden begon ik aan mijn eerste camino. Ik startte in Haarlem en eindigde 14 weken later in Santiago de Compostella. Het werd een zeer indrukwekkende reis waar ik nog dagelijks aan terugdenk, soms in een flits die voorbijkomt bij een bezigheid, soms wat langer. Ik heb er leuke mensen leren kennen, met sommigen heb ik nog af en toe contact. Omdat ik er nog zo vaak aan terugdenk begon ook het idee te groeien om weer eens een camino te gaan lopen. Niet dezelfde, Peter vond 14 weken toch wel erg lang en ik eigenlijk ook wel. Een week of 6 geleden las ik op internet iets van iemand die de route van Porto (Portugal) naar Santiago had gelopen. Het leek me wel wat. Het is zo'n 245 km, de route is duidelijk aangegeven en niet te zwaar, eerder heuvelachtig. Ik heb er met Peter over gepraat en die heeft me direct gesteund. Een vlucht  en een eerste overnachting in Porto geboekt. Ik heb mijn spullen bij elkaar gezocht, het meeste had ik nog van de vorige tocht. Een paar kleine dingen moesten bijgekocht worden. Aanstaande dinsdag, 10 september, vertrek ik, een heel vroege vlucht, 6.20 s'ochtends. Omdat het in Portugal een uur vroeger is ben ik al om 8.00 uur in Porto. Die dag ga ik nog niet lopen maar heb ik de tijd om de stad te bekijken. Ik heb er erg veel zin in weer en hoop op net zo'n geweldige tocht als die ik 4 1/2 jaar geleden begon. Ik ga iedereen weer op de hoogte houden via de site reislogger.nl, ik ben daar te vinden onder de naam paul65.reislogger.nl. De mensen die zich toen aangemeld hadden om een verslag te krijgen zullen dit nu ook weer krijgen. Als je dit niet wilt laat het me dan weten, dan haal ik je van de lijst. de vorige keer plaatste ik 1 verhaal per week, nu ga ik proberen om elke dag iets te schrijven. Ik ga ook proberen meer foto's te plaatsen. Ik verwacht 14 dagen te gaan lopen.

Toen ik zo'n 5 jaar geleden me ging voor bereiden op de eerste tocht heb ik geprobeerd me zo goed mogelijk voor te bereiden. Ik werd lid van het Genootschap van St. Jacob in Utrecht, een prima organisatie die zeer bereid zijn je te informeren in een gesprek maar ook een winkeltje hebben met veel routeboekjes. Ik las me in op internet en las er boeken over. Een van die boeken die ik toen las was 'Pelgrim Zonder God' van Herman Vuijsje. een zeer prettig leesbaar boek over zijn tocht. Hij liep van Santiago naar Amsterdam, als niet gelovige vond hij het respectvol naar de gelovige pelgrims om niet NAAR Santiago te lopen maar er juist vandaan te starten. Ik had niet meer aan het boek gedacht (en na mijn eerste camino ook niet meer gelezen) tot ik eerder deze week foto's van de laatste pagina's uit het boek toegestuurd kreeg van Tieneke, een vriendin die volgende week dinsdag ook gaat lopen maar dan vanaf Sevilla. Ik las het stuk en werd geraakt door de gelijkenis met mijn ervaringen van mijn eerste camino. Hij vertelt er prachtig, grappig, ontroerend over, beter dan ik zou kunnen. Vandaar dat ik ga eindigen met deze tekst:

Uit:Pelgrim zonder god; Herman Vuijsje

Een bekentenis. Een andere kwestie is of ik door die pelgrimage wel zo erg veranderd ben. Ik was daar ten tijde van mijn tocht helemaal niet op tegen. Er waren genoeg dingen in mijn leven die ik eigenlijk wel anders zou willen aanpakken. Het leek me prima om helemaal gelouterd ‘als een ander mens’ terug te komen. Maar toen ik terug was, merkte ik daar niet zo veel van, en na een tijd begon ik me af te vragen: deugde dat eigenlijk wel? Was ik wel een echte pelgrim geweest? Het was al een beetje raar dat ik niet in God geloofde – en nu ook dit nog! Het leek me maar het beste om het niet te veel aan de grote klok op te hangen. Maar nu er zo’n lange tijd verlopen is, moet de waarheid maar eens aan het licht. Ik beken: ik ben niet erg veranderd. Wat ik aan verandering te melden heb, is geen grootse omwenteling in mijn bestaan, maar hoogstens wat kleine dingetjes – inzichten uit oma’s kruidenkeuken die het leven wat simpeler maken, en mij misschien wat aangenamer in de omgang. Ik noem er een paar:

Blijf doorlopen. Bekommer je niet om wat je allemaal nog aan moeilijkheden wacht op je pad. Het gaat altijd om de eerste stap. Als je die maar zet, gaat verder alles vanzelf.

Verwelkom het onvoorziene. Verdwaald? Uitgekomen op een andere route dan gepland? Minder hard opgeschoten dan de bedoeling was? Niks aan de hand. Dan maak je weer iets mee dat je anders nooit zou zijn overkomen.

Na regen komt zonneschijn. Rustig doorlopen en je merkt: achter de wolken schijnt altijd de zon.

Het is zalig te ontvangen. Ja, ook ‘zalig’ in de zin van: oké. Je komt onderweg altijd mensen tegen die je helpen of die je iets geven. Met gratie ontvangen zonder meteen iets terug te willen doen, is een kunst die wij in onze geëconomiseerde samenleving bijna zijn verleerd. Waarom zou je meteen de rekening willen vereffenen? Doe een andere keer iets aardigs voor een ander.

OSM bestaat niet. Iedereen heeft een beeld in zijn hoofd van ‘Ons Soort Mensen’. Die OSM zijn de mensen waar jij bij hoort – de goeie, vertrouwde mensen. Onderweg blijkt dat onderscheid een slecht kompas. Je komt in contact met allerlei mensen die normaal ver buiten je gezichtskring zouden blijven. Vaak mensen die iets voor je over hebben. Of met wie je dingen gemeen blijkt te hebben. Alles bij elkaar heeft Compostela gemaakt dat ik de dingen een beetje meer neem zoals ze komen. Het gevoel onderweg te zijn. Steeds één stap zetten en weten dat je verder niets hoeft te doen om zinvol ‘bezig te zijn’. Proberen aan te sluiten bij wat het leven met je voor heeft in plaats alles steeds naar je hand te willen zetten. Durven vertrouwen op intuïtie. Dat ik zelf probeer vast te stellen wat Compostela mij gebracht heeft, is tekenend voor de camino in onze tijd. Vroeger stond de opbrengst vast: een ‘aflaat’ waarmee je na je dood in een vloek en een zucht het vagevuur kon passeren. Een voorschot op de metafysische loutering die je dan nodig had. In onze tijd is de opbrengst persoonlijk geworden: wat vind je zelf dat je er aan hebt gehad? Dat betekent dat die opbrengst van persoon tot persoon zal verschillen. Zelf ben ik iemand die hard werkt, altijd maar lijstjes maakt, stapels heeft liggen en ideeën heeft die zo nodig moeten worden uitgewerkt. Ook ben ik nogal geneigd – misschien een sociologische vakafwijking -  om mensen in hokjes in te delen. Voor mij kon het dus geen kwaad te leren hoe je een beetje moet onthaasten, en te ervaren dat het met dat verschil tussen wel en niet OSM wel meevalt. Bij een bevriend zakenman die kort voor zijn pensioen naar Compostela liep, lag het weer anders. Hij ontleende er een grote voldoening aan dat mensen hem onderweg ‘als een clochard bejegenden’, vertelde hij. Hij had het gevoel dat hij als pelgrim ‘van de bovenkant naar de onderkant was gegaan’.  Dat had hem bescheidenheid bijgebracht. Wat mooi uitkwam, want na zijn carrièresucces wilde hij als goed katholiek graag deemoedig zijn pensioen in. Ik vond het imposant en was een beetje jaloers. Híj wel! Of zou hij diep in zijn hart misschien ook een beetje twijfelen aan die blijvende metamorfose? Als zakenman doe je er in dat geval verstandig aan je mond te houden. Stel je voor dat je die hele tocht voor niks hebt gemaakt, dan is je hele investering naar de maan! Die deemoedigheid stond als target in de planning en moest er dus komen. Dat is ook helemaal niet zo gek, want zelfs voor niet-zakenmannen geldt dat zo’n pelgrimstocht weliswaar een tijdelijke ontsnapping is uit een druk en economisch bestaan, maar er toch niet los van staat. Zo’n tocht moet je uitgebreid organiseren en op je portemonnee en je agenda veroveren. Het gaat hier om super-quality time. Een pelgrimstocht is mega-leisure,maar tegelijk een mega-investering die hopelijk een beter mens van je zal maken. In het geval van mijn vriend de zakenman bestond de payoff uit bescheidenheid en nederigheid, in het mijne uit onthaasting en meer vertrouwen op intuïtie. Het lijkt er op dat de ‘opbrengst’ van Compostela, nu de camino persoonlijk is geworden, bestaat uit datgene wat je ’t minst was en het liefst zou willen zijn.

Tot volgende week vanuit Porto,

groet, Paul